Gładzie gipsowe i polimerowe

Specyficzny rodzaj gładzi gipsowej stanowi tzw. gładź gipsowa elastyczna, która z uwagi na zwiększoną ilość dodatku polimeru jest stosowana jako warstwa finiszowa na powierzchnie spoin płyt gipsowo-kartonowych.
Gładzie gipsowe są nakładane zazwyczaj w dwóch warstwach. Pierwsza warstwa pozwala na wyrównanie niewielkich nierówności. Po jej wyschnięciu i zeszlifowaniu papierem ściernym, siatką szlifierską (o granulacji 80 do 180 – w zależności od wymagań końcowych co do gładkości powierzchni) lub specjalnym agregatem szlifierskim (tzw. żyrafą) nakłada się następną warstwę. Stosując do tej operacji szlifierki (tak zwane żyrafy) z odkurzaczem przemysłowym możemy wykończyć duże ilości gładzi bezpyłowo. Praca jest zdrowsza dla pracownika i nie wymaga tak dużych nakładów na sprzątanie. Druga lub następna służą jako warstwy finiszowe, nadające obrabianej powierzchni właściwą gładkość. W przypadku obróbki „na sucho” należy pamiętać o potrzebie gruntowania podłoża przed nałożeniem następnej warstwy. Wyschnięta powierzchnia gładzi gipsowej jest bardzo chłonna i z tego powodu nałożenie drugiej warstwy gładzi bez gruntowania skutkuje zaburzeniem procesu wiązania gipsu z uwagi na szybkie odciąganie wody z gładzi, co przejawia się w późniejszym okresie brakiem przyczepności międzywarstwowej poszczególnych warstw gładzi i ich odparzaniem.
Z tego też powodu na rynku krajowym oferowane są również gładzie przeznaczone do nakładania techniką „mokre na mokre”. Cechą charakterystyczną takich gładzi jest to, że druga warstwa nakładana jest na pierwszą, jeszcze nie całkiem wyschniętą. Nakładanie następuje już po około 20-60 minutach (zależnie od wilgotności i temperatury w pomieszczeniu), na wilgotną lekko zmatowiałą powierzchnię. Właściwy moment do nałożenia drugiej warstwy gładzi poznać po tym, że po potarciu ręką pierwszej warstwy nie zostają na niej ślady niewyschniętej gładzi. W tym przypadku końcową obróbkę powierzchni gładzi wykonuje się pacą stalową a po wyschnięciu powierzchnię szlifuje się.
Niektórzy stosują nieco inną technikę „mokre na mokre” z nakładaniem tylko jednej warstwy gładzi. Gładź nakładamy w docelowej grubości na całej powierzchni sufitu/ściany. Po wstępnym wyschnięciu gładzi (po dokonaniu testu przywierania gładzi do dłoni – brak przywierania) zwilżamy tą warstwę wodą i zacieramy przy pomocy gąbki z wyciągnięciem tzw. mleczka. Następnie trzeba odczekać aż powierzchnia gładzi zmatowieje i należy dokonać docelowego wygładzenia powierzchni szpachlą.
Gładzie gipsowe wysychają w wyniku reakcji chemicznej polegającej na uwodnieniu gipsu półwodnego do dwuwodzianu. Reakcja ta przebiega szybko, z tego też powodu gładzie wykazują stosunkowo niedługi czas przydatności do użycia, z reguły do 1 godziny. Warto pamiętać, że w przypadku pracy z produktami gipsowymi niezbędne jest prowadzenie prac za pomocą czystych narzędzi i pojemników, w których przygotowywana jest gładź. Resztki stwardniałego gipsu pozostawionego w wiadrze stanowią zarodki krystalizacji, co przy mieszaniu nowej porcji gładzi skutkuje przyspieszonym wiązaniem gładzi. Dlatego też nie zużyta, twardniejąca gładź gipsowa nie nadaje się do powtórnego zarobienia wodą i należy ją koniecznie wyrzucić.
Produkty gipsowe, w tym także gładzie, nie są odporne na działanie wilgoci i wody, dlatego też należy je stosować wyłącznie wewnątrz pomieszczeń. Ponadto, pomieszczenia po nałożeniu gładzi gipsowej powinny być dobrze wentylowane aby nie dopuścić do zbyt długiego utrzymywania się wilgoci oraz kondensacji pary wodnej.
Dodatkowym atutem gładzi gipsowych jest ich paroprzepuszczalność, kształtująca korzystny mikroklimat pomieszczeń. Są to więc produkty przyjazne dla człowieka. W ofercie CEMEX Polska znajduje się gładź gipsowa biała CX-T720.

Gładzie polimerowe są to materiały o dużej elastyczności z uwagi na zawartość w ich składzie polimerów (dyspersji kopolimerów akrylowych) i włókien celulozowych. Gładzie polimerowe, dzięki dużej elastyczności, zalecamy oprócz wykonywania gładzi, zarówno do szpachlowania niewielkich ubytków i nierówności powierzchni jak i do spoinowania płyt gipsowo-kartonowych z użyciem taśm zbrojących. Wszystkie te prace można wykonać jednym materiałem dobierając, w zależności od potrzeby, jego konsystencję.
Gładzie polimerowe są dostępne zarówno w postaci suchej mieszanki gotowej do wykorzystania po zarobieniu wodą jak i gotowej do użycia masy. W przeciwieństwie do gładzi gipsowych proces twardnienia gładzi polimerowych następuje w wyniku ich wysychania, a nie wiązania chemicznego. Dlatego też gładź polimerową można wykorzystać w późniejszym okresie, przechowując ją w szczelnie zamkniętym pojemniku i ewentualnie dolewając na wierzch niewielką ilość wody, zabezpieczającej masę przed wysychaniem. Proces wysychania gładzi polimerowych jest dłuższy niż w przypadku gładzi gipsowych.

Gładzie polimerowe, tak jak gipsowe, nanoszone są zazwyczaj w dwóch warstwach o grubości 1 do 3 mm. Stosuje się je do prowadzenia wewnętrznych prac wykończeniowych, do wygładzania powierzchni ścian i sufitów, przed ich malowaniem. Gładzie polimerowe, podobnie jak gładzie gipsowe, nakłada się na powierzchnie równe i nie narażone na działanie wilgoci, takie jak: tynki gipsowe i cementowo-wapienne, płyty gipsowo-kartonowe i gipsowe ścienne oraz gładki beton. Dobrej jakości gładź polimerowa może być ponadto stosowana na powłoki malarskie, zarówno typowe dyspersyjne jak i olejne.
Na rynku dostępne są ponadto gładzie polimerowe wzbogacone o dodatek środka hydrofobowego, zabezpieczającego przed działaniem nadmiernej ilości pary wodnej. Takie produkty przeznaczone są do stosowania w pomieszczeniach o podwyższonej okresowo wilgotności, to jest łazienki i kuchnie.
Gładzie polimerowe nakłada się bardzo łatwo. Ich konsystencja ułatwia nakładanie w bardzo cienkiej warstwie i przy dużej wprawie pracownika często nie wymagane jest szlifowanie końcowe powierzchni. Powierzchnię gładzi możemy wykończyć na mokro dokładną obróbką narzędziami ze stali nierdzewnej. W przypadku konieczności szlifowania zalecane są agregaty do szlifowania. Można też szlifować siatką szlifierską lub papierem o granulacji powyżej 160.
Szczególną zaletą większości gładzi polimerowych jest możliwość ich nakładania za pomocą agregatów hydrodynamicznych. Taka metoda aplikacji pozwala na znaczne przyspieszenie prac, dlatego też przy nakładaniu gładzi na powierzchniach wielkowymiarowych agregaty są niezastąpione. Technologia ta, nazywana czasem liniowym nakładaniem gładzi, pozwala jednej czteroosobowej brygadzie na wykonanie do 500 metrów kwadratowych gładzi w ciągu jednego dnia roboczego.

W tym przypadku przygotowanie powierzchni jest szczególnie istotne. Należy dokładnie usunąć wszystkie wystające elementy, nadlewy i „wargi” powstałe na łączeniach płyt szalunkowych, a wszystkie nierówności płaszczyzny wyrównać gipsem szpachlowym. Szczególnie jest to ważne w miejscach, gdzie były łączenia szalunków na powierzchniach betonowych, gdzie często występują kilkumilimetrowe uskoki płaszczyzny. Aplikacja agregatem wymaga stosowania materiału o nieco rzadszej konsystencji. Należy to uwzględnić przy mieszaniu suchej mieszanki z wodą, a przypadku gotowej masy dolać odpowiednią (niedużą) ilość wody.